تفاوت پروتز دندان و ایمپلنت دندان یست؟
تفاوت پروتز دندان و ایمپلنت دندان : پروتز دندان و ایمپلنت دندان در واقع دندان های مصنوعی هستند که جایگزین دندان هایی می شوند که بر اثر پوسیدگی، شکستن و افتادن از بین رفته اند.
به طور کلی در علم پزشکی هر وسیله که جایگزین اعضای از دست رفته بدن شود، پروتز نام دارد. پروتز دندان و ایمپلنت دندان نیز در واقع دندان های مصنوعی هستند که جایگزین دندان هایی می شوند که بر اثر پوسیدگی، شکستن و افتادن از بین رفته اند.
پروتز های دندانی در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارند. بسته به نوع دندان و شرایط بیمار می توان از هر دو نوع پروتز استفاده کرد. پروتز های دندانی به دلیل هزینه کم، یکی از بهترین روش ها برای جایگزین کردن دندان های از بین رفته می باشند و طرفداران زیادی نیز دارند. ایمپلنت دندان که به کاشت دندان نیز معروف است، از دیگر روش های جایگزینی دندان است. ایمپلنت نیز مانند پروتز، به عنوان دندان مصنوعی در دهان کار گذاشته می شود. اما پروتز دندان و ایمپلنت دندان به لحاظ کارکرد، نصب و هزینه ها دارای تفاوت های زیادی می باشند. ما در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی اریانا به بررسی تفاوت این دو روش به طور مختصر می پردازیم:
تفاوت، مزایا و معایب پروتز دندان و ایمپلنت دندان
پروتز دندان و ایمپلنت دندان هر دو برای پر کردن جای دندان هایی که بر اثر عوامل مختلف از دست رفته اند، استفاده می شوند. اما هر کدام از آنها دارای معایب و مزایا خود هستند و به روش های متفاوتی نیز انجام می شوند. در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم :
پروتز دندان : همانطور که اشاره شد پروتز دندان و ایمپلنت دندان از روش های پرطرفدار برای جایگزینی دندان هستند. دندان مصنوعی که بیشتر برای افراد بزرگسال و مسن کاربرد دارد، به دو دو طریق متحرک و ثابت استفاده می شود. در روش متحرک، دندان یا دندان هایی که به عنوان پروتز در دهان قرار گرفته اند، می توانند از دهان خارج شود و مجددا در دهان قرار گیرند.
اما در نوع ثابت دندان مصنوعی با تکیه بر استخوان فک یا دندان کمکی به طور ثابت در لثه قرار می گیرد و فرد قادر نیست آن را از دهان خود خارج کند. از مزایایی پروتز دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد : هزینه کم، عدم نیاز به جراحی، قابل استفاده برای افرادی که دارای مشکلات لثه هستند و لثه آنها تحمل استفاده از ایمپلنت را ندارد.
این روش همچنین دارای معایبی است که مهمترین آنها عبارت اند از :
• عدم حمایت از استخوان فک
• به دلیل قرار گیری روی لثه ( نه درون لثه ) ممکن است با غذا خوردن یا صحبت کردن جابجا شود
• تمیز کردن آن نیاز به خارج کردن دندان مصنوعی از دهان دارد و همچنین این کار باید با دقت انجام شود.
• هنگام خواب و شب باید تمام دندان مصنوعی را از دهان خارج کرد.
• احتمال بروز اختلالات گفتاری در هنگام صحبت کردن یا سرفه و عطسه کردن وجود دارد.
• غذای سفت و یا چسبنده می تواند موجب آسیب به پروتز دندان و ایمپلنت دندان شود و نگهداری آن در دهان را با مشکل روبرو کند.
ایمپلنت دندان
این روش از موثرترین و بهترین روش های جایگزینی دندان می باشد که نسبت به دندان مصنوعی مزایای زیادی دارد. در روش پروتز دندان و ایمپلنت دندان، دندان جایگزین درون استخوان فک قرار می گیرد. در ایمپلنت دندان، استخوان فک و ساختار لثه شکافته می شود، و پایه ای تیتانیومی که از فلز های محک و زیست سازگار با بدن است درون حفره ایجاد قرار می گیرد. پس از گذشت زمان معین، سلول و بافت لثه و استخوان فک اطراف این پایه تیتانیومی که نقش ریشه دندان را دارد، ایجاد می شود. سپس دندان مصنوعی که در این روش با نام تاج دندان شناخته می شود، روی این ریشه فلزی به صورت محکم قرار می گیرد.بدین ترتیب دندان به صورت دائمی مانند دندان طبیعی در دهان قرار می گیرد.
البته باید ذکر کد که همه افراد کاندید ایمپلنت دندان نیست در مقاله زیر به موضوع کاشت ایمپلنت دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟ اشاره مفصلی شده است.
از مزایای این روش می توان به این موارد اشاره کرد :
• جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان فک و حمایت از آن
• شباهت بسیار به دندان طبیعی از نظر ظاهر و عملکرد
• قرار گیری ثابت در دهان و مقاوم در برابر ضربه و یا خوراکی های سفت ( عدم محدودیت غذایی)
• عدم ایجاد احساس ناخوشایند در دهان در اثر جابجایی و خارج کردن آن
• راه حل دائمی برای جایگزینی دندان
همانند پروتز دندان، ایمپلنت دندان نیز دارای معایبی است که عبارت اند از :
• کاشت ایمپلنت در استخوان فک، یه پروسه زمانبر است و نیاز به جراحی دارد.
• ترمیم جای ایمپلنت و تشکیل بافت اطراف آن نیاز به زمان دارد ( حداقل یک ماه )
• تا زمانی که ایمپلنت درون فک ای نگرفته و ثابت نگردیده احتمال قرار گیری تاج دندان وجود ندارد ( یک روش دو مرحله ای)
• احتمال ایجاد عفونت و پس زدن ایمپلنت توسط سلول و بافت های بدن
• هزینه های بالا
• برای همه افراد مناسب نیست به خصوص افرادی که تراکم استخوان کافی ندارند.
مقایسه پروتز دندان و ایمپلنت دندان
با توجه به موارد گفته شده در پاراگراف های قبل به طور خلاصه می توان پروتز دندان و ایمپلنت دندان را در موارد زیر مقایسه کرد :
- هزینه : همانطور که اشاره شد، به طور کلی هزینه ایمپلنت دندان بیشتر از دندان مصنوعی است. اما به لحاظ بسیاری از مسائل مانند زمان کارکرد طولانی و ثابت بودن، مقرون به صرفه تر می باشند.
- نتیجه درمان : استفاده از ایمپلنت دندان نتیجه درمانی بهتری نسبت به پروتز دندان دارد. زیرا به صورت دائمی در دهان قرار می گیرد و دوام و ماندگاری بالایی دارد.
- محافظت از استخوان فک : برخلاف پروتز دندان یا دندان مصنوعی که روی لثه قرار می گیرد، ایمپلنت دندان با قرارگیری درون استخوان فک، موجب محافظت از استخوان فک شده و از تحلیل رفتن و سایش آن جلوگیری می کند.
ماندگاری کدام بهتر است ایمپلنت یا پروتز دندان؟
همانطور که قسمت های قبل اشاره شد، ایمپلنت دندان به دلیل اینکه درون ساختار فک قرار می گیرد، دارای ماندگاری بیشتری است. پروتز دندان روی لثه قرار گرفته و دارای تکیه گاه یا لنگر کاه نیست. بنابراین ممکن است با هر ضربه یا حرکت، از جای خود خارج شده و یا شکسته شود. در حالی چنین حالتی برای ایمپلنت ایجاد نمی شود و در همه حال به صورت محکم و ثابت درون دهان قرار گرفته است.
ایمپلنت دندان دارای مدلها و انواوع گوناگون می باشد : انواع ایمپلنت دندان
تفاوت ترمیم دندان در پروتز دندان و ایمپلنت دندان
پروتز دندان و ایمپلنت دندان به دلیل اینکه از نظر قرار گیری در دهان با هم متفاوت هستند، ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشند. در اکثر مواقع افرادی که از ایمپلنت به جای پروتز دندان استفاده کرده اند، نیاز به ترمیم و یا مراجعه به دندانپزشکی برای دستکاری و یا شل و سفت کردن آن ندارند. در موارد کم مشکلاتی که ممکن است برای ایمپلنت دندان ایجاد شود، مربوط به ترک روکش یا شکستن آن است. این موارد هم ممکن است در اثر ضربه های شدید و یا تصادفات رخ دهد. در موارد بسیار نادر نیز ممکن است ایمپلنت شل شده و نیاز به ترمیم داشته باشد. شل شدن ایمپلنت ممکن است در اثر عدم رشد یکپارچه استخوان در اطراف ایمپلنت ایجاد شود. در این حالت که بسیار نادر است، استخوان و بافت استخوان فک به طور کامل اطراف ایمپلنتی که درون حفره دندان قرار گرفته، ایجاد نشده و موجب لق و شل شدن آن می گردد.
همچنین در مواردی که فرد مبتلا به بیماری لثه ای یا کمبود ویتامین ها مانند ویتامین سی باشد، ممکن است دچار تحلیل لثه شود. این مورد نیز موجب شل شدن ایمپلنت دندان می شود. همچنین بروز عفونت های دندانی و دهانی و عفونت لثه نیز ممکن است بر روی شل شدن ایمپلنت موثر باشد.
در این مواقع نیاز است که ایمپلنت توسط متخصص ترمیم شود. چرا که پروسه سفت کردن ایمپلنت ممکن است پیچیده باشد نیاز به تخصص و زمان زیادی داشته باشد.
ترمیم پروتز دندان و ایمپلنت دندان
ترمیم پروتز دندان و ایمپلنت دندان نیز بسته به نوع آسیب متفاوت است. اگر فقط تاج دندان دچار شکستگی یا ترک شده باشد، پزشک با تعویض تاچ و محکم کردن آن بر روی ایمپلنت، مشکل ایجاد شده را از بین می برد. اما اگر خود ایمپلنت دندان درون حفره لثه، دچار شل شدگی شده باشد، نیاز است که ابتدا مشکل اصلی که موجب شل شدن ایمپلنت شده را رفع کرد.
سپس با از بین بردن مشکل یا عفونت، تحت مراقبت پزشک و در صورت نیاز مصرف دارو، باید دوره ایجاد بافت و استخوان اطراف ایمپلنت با موفقیت طی شود و حتی الامکان ایمپلنت از دهان خارج نمی شود. چرا که خارج کردن ایمپلنت از دهان فقط در مواردی انجام می شود که هیچگونه راه درمانی برای ترمیم و سفت شدن آن درون استخوان فک وجود نداشته باشد.
برای سلامتی دندانها ایمپلنت بهتر است یا پروتز ؟
نکته مهم در پروتز دندان و ایمپلنت دندان این است که ممکن است دندان مصنوعی به طور مکرر نیاز به ترمیم یا حتی تعویض داشته باشد. در حالی که در ایمپلنت این مشکل وجود ندارد. دندان مصنوعی به دلیل اینکه ثابت نیست و بر روی لثه قرار گرفته است، ممکن است در اثر عوامل مختلف مانند غذای سفت، ورزش کردن، دویدن، زمین خوردن و … دچار شکستگی یا افتادن شوند. همچنین به دلیل جنس این نوع از پروتز های دندانی، ممکن است طول عمر بالایی نداشته باشند. تمیز کردن و شستشو دندان های مصنوعی نیز ممکن است موجب کاهش کارایی آنها گردد.
بنابراین احتمال اینکه پروتز دندان نیاز به ترمیم و معاینه توسط دندانپزشک داشته باشد، بسیار زیاد است. شکستن، شل شدن، عدم قرار گیری صحیح در جای خود، آسیب به لثه و دندان های مجاور در اثر جابجایی و … از جمله مشکلاتی که موجب می شود پروتزهای دندانی نیاز به ترمیم داشته باشند.
پروتز ایمپلنت چیست؟
پروتز ایمپلنت در واقع به جایگزینی دندان های مصنوعی در دهان بر پایه ایمپلنت گفته می شود که دارای انواع ثابت، متحرک و هیبریدی است. در این روش که در پپاراگراف های قبل نیز توضیح داده شد، دندان هایی که جایگزین دندانهای از دست رفته هستند، به وسیله یک پایه فلزی که درون استخوان فک کاشته میشود، درون حفره دهان قرار می گیرند.
در این روش ها دندان مصنوعی بسیار به لحاظ کارکرد و ثابت بودن بسیار شبیه به دندان های طبیعی است. در واقع فرق این نوع پروتز دندان و ایمپلنت دندان در این است که در این پروتز ایمپلنت به جای اینکه هر دندان بر روی یک ایه تیتانیومی که درون استخوان فک کاشته شده است قرار گیرد، تعدادی زیادی از دندان مصنوعی به صورت پروتز روی دو تا چهار پایه ایمپلنت که درون استخوان فک قرار گرفته اند، متصل می شوند. در این حالت پروتز ها می توانند از دهان خارج شوند با اینکه در جای خود محکم قرار گرفته اند.
انواع پروتز ایمپلنت
پروتز های مبتنی بر ایمپلنت دارای انواع مختلفی است که در ادامه به طور مختصر به هر کدام از آنها اشاره شده است :
- اوردنچر روی ایمپلنت : این نوع از ایمپلنت دندان که از نوع متحرک به شمار می رود، اوردنچر نام دارد. در این حالت پروتز دندان بر روی پیچ هایی که درون استخوان فک کار گذاشته شده اند، متصل می شوند. در این حالت دندان مصنوعی می تواند به صورت متحرک روی ایمپلنت قرار گیرد. بسیاری از متخصصان معتقدند که این نوع از پروتز ایمپلنت، شکل پیشرفته دندان های مصنوعی است و برای بسیاری از افرادی که در استفاده از دندان مصنوعی متحرک مشکلی دارند، گزینه مناسبی است. همچنین برای افراد سالمندان که نمی توانند از پروتز های ثابت استفاده کنند نیز مناسب است. چرا که هم قابل جابجایی است و هم کیفیت بیشتری نسبت به دندان مصنوعی عادی دارد. استفاده از این نوع ایمپلنت، اعمالی مانند جویدن، بلع غذا و گفتار را بهبود می بخشند.
انواع پروتز ایمپلنت
- اوردنچر لوکیتور : در این نوع از پروتز ایمپلنت ها، تنظیم نیرو و تعادل بهتر و پیشرفته صورت می گیرد. در این حالت پروتز متحرک روی ایمپلنت قرار می گیرد که دارای دو پیچ در فک پایین و ۴ پیچ در فک بالا است. این نوع پروتز دندان و ایمپلنت دندان تا زمانی که بیمار نخواهد، از دهان خارج نمی شود و در حین غذا خوردن هیچگونه حرکتی دارند. این نوع از پروتز دندان و ایمپلنت دندان برای بیمارانی مناسب است که هیچ گونه دندانی در دهان خود ندارند. در این حالت دندان های مصنوعی به طور کامل در فک بالا و پایین بر روی ایمپلنت هایی که درون فک کاشته شده است محکم شده و مانند دندان طبیعی کارد و عملکرد خود را حفظ می کنند.
- پروتز هیبرید دنچر : این نوع از پروتز دندان و ایمپلنت دندان در واقع ترکیبی از مدل های ثابت و متحرک است. در این روش دندان های مصنوعی که با قاب اکریلیک روی ایمپلنت سوار می شوند، به صورت محکم متصل شده و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. برای خارج کردن پروتز از دهان نیاز است که پیچ ها توسط پزشک باز شود. این نوع از پروتز ایمپلنت نسبت به سایر نمونه ها، دارای مزایای بیشتر و کیفیت بهتری است. اما از جمله معایب این نوع پروتز که می توان به آن اشاره کرد، دسترسی سخت برای تمیز کردن و حفظ بهداشت پروتز در دهان است. همچنین نیاز است که قبل از استفاده از این روش درمانی، ساختار فک، تراکم استخوان و شرایط بیمار برای جایگذاری این نوع پروتز ایمپلنت در دهان به خوبی بررسی گردد.
انواع پروتز ایمپلنت
- پروتز ایمپلنت ثابت : در این نوع از پروتز دندان و ایمپلنت دندان، دندان های مصنوعی که در قاب های اکریلیک قرار دارند، درون ایمپلنت های موجود در لثه به طور دائم ثابت می شوند. در این حالت دندان های مصنوعی از دهان خارج نمی گردند و به صورت بخش جدایی ناپذیری از استخوان فک و دندان ها عمل می کنند. در واقع در این روش درمانی بریچ های دندانی به طور ثابت روی ریشه های فلزی موجود در لثه به طور دائم و همیشگی فیکس می شوند. در ادامه به طور مختصر به این روش پرداخته شده است.
ایمپلنت پروتز ثابت
در پاراگراف های قبل به طور مختصر به انواع پروتز دندان و ایمپلنت دندان اشاره شد که شامل متحرک هیبریدی و ثابت می باشد. ایمپلنت ثابت به دلیل اینکه مزایای ایمپلنت را دارد اما دارای هزینه و مراحل بیشتری است.
بنابراین یک جایگزین مناسب برای ایمپلنت دندان به شمار می رود. در پروتز دندان ثابت، ایمپلنت به عنوان ریشه دندان عمل می کند که دندان های مصنوعی روی آن قرار می گیرند.
در این حالت اگر فردی هیچ گونه دندانی در دهان خود نداشته باشد، با کاشت ۸ ایمپلنت در فک بالا ئ ۸ ایمپلنت در فک پایین می تواند دندان مصنوعی زیبایی داشته باشد. بدون اینکه نیاز باشد برای هر کدام از دندان از یک پایه فلزی استفاده شود. این در حالی است که در روش ایمپلنت، برای هر دندان از یک پایه فلزی استفاده می شود. در واقع پروتز ایمپلنت با کارایی ایمپلنت اما مقرون به صرفه تر است.
این نوع از پروتز های دندانی که بر پایه ایمپلنت هستند، می توانند به طور دائم و ثابت در دهان قرار گیرند بدون اینکه موجب سایش و یا ناراحتی در دهان و لثه ها گردد. زیبایی و کارایی این نوع ایمپلنت ها مشابه دندان های طبیعی است و نقش موثری در عزت نفس و اعتماد به نفس افراد ایفا می کند. از این روش معمولا برای درمان و بازسازی کل فک در افرادی که تمام دندان های خود را از دست داده است استفاده می شود.
تفاوت پروتز دندان و ایمپلنت دندان
پروتز ثابت دندان چیست؟
طبق تحقیقات صورت گرفته بسیاری از افراد در سنین میانسالی تا پیری تمام دندان های دائمی خود را از دست می دهند. از دست دادن دندان یا وضعیت کاملاً بی دندان، یک مشکل جدی برای افراد مسن است. به این دلیل که بی دندانی باعث عوارض مختلفی مثل تغذیه ناکافی، چاقی، دیابت، بیماری عروق کرونر و برخی موارد می شود. برای جلوگیری از عوارضی که با بی دندانی کامل همراه است، بسیاری از بیماران بدون دندان به دنبال گزینه های جایگزینی دندان مانند پروتزهای سنتی یا ثابت هستند.
پروتز دندان و ایمپلنت دندان در واقع دندان مصنوعی است که به طور ثابت در دهان قرار می گیرد. این پروتز ها به پایه رزینی متصل می‌شوند تا ظاهر بافت لثه را تقلید کنند. پایه پروتزهای ثابت به گونه ای ساخته شده است که روی لثه ها قرار می گیرد تا مکش کافی برای نگه داشتن خود روی لثه را ایجاد کند. با این حال برای ثبات کافی در برخی موارد می توان از چسب دندان مصنوعی نیز استفاده کرد.
مشکلات اصلی مرتبط با پروتز دندان و ایمپلنت دندان
یکی از مشکلات اصلی مرتبط با پروتز دندان و ایمپلنت دندان این واقعیت است که تعادل و تناسب آنها در طول زمان در نتیجه زوال استخوان فک تغییر می کند. بسیاری از استفاده کنندگان از دندان مصنوعی سنتی دچار لیز خوردن مکرر دندان ها می شوند که خوردن و صحبت کردن را دشوار می کند. علاوه بر این، لیز خوردن دندان مصنوعی نیز می‌تواند باعث مالش بیش از حد روی لثه شود و منجر به تحریک لثه شود. به همین دلیل، پروتزهای سنتی معمولاً هر دو سال یکبار نیاز به روکش کردن دارند.
برای مبارزه با این مشکلات رایج مرتبط با دندان مصنوعی سنتی، استفاده از پروتز های دندانی ثابت توصیه می شود. دندانپزشک. پروتزهای ثابت از نظر ترکیب مشابه با پروتزهای سنتی هستند، با این حال یک فرق مهم دارند. در حالی که پروتزهای سنتی متکی به مکش و شکل استخوان فک هستند تا در جای خود باقی بمانند، پروتزهای ثابت با استفاده از حدود ۴ تا ۶ ایمپلنت دندان در جای خود محکم می شوند.
تفاوت پروتز دندان و ایمپلنت دندان
برخلاف پروتزهای سنتی، پروتزهای ثابت دندان از جای خود خارج نمی شوند. این به افرادی که دارای دندان مصنوعی ثابت هستند اجازه می دهد تا توانایی خوردن و صحبت کردن را به درستی حفظ کنند. علاوه بر این، از آنجایی که ایمپلنت ها باعث تحریک استخوان می شوند که استخوان فک را حفظ می کند، به این معنی است که پروتزها تناسب و اندازه خود را حفظ می کنند. در واقع در این روش پروتزها توسط ایمپلنت ها پشتیبانی می شوند و نه لثه، و این بدان معنی است که تحریک یا مالش لثه کم شده یا اصلا ایجاد نمی شود.
اگرچه پروتزهای ثابت به گونه ای طراحی شده اند که هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن در جای خود محکم بمانند، اما معمولا در شب برای جلوگیری از آسیب از دهان خارج شوند. به همین دلیل، پروتزهای ثابت دارای اتصالاتی هستند که به آنها اجازه می دهد هم در جای خود ثابت شوند و هم بتوان آنها را از دهان خارج کرد.
قالب گیری پروتز ایمپلنت
برای ساخت پروتز دندان و ایمپلنت دندان، نیاز است از فک فرد قالب گیری شود. این کار به این دلیل است که دندان های مصنوعی که در قالب رزینی قرار می گیرند، هم اندازه فک و کام فرد باشند و بتوان آنها را به صورت دقیق و محکم روی ایمپلنت های فلزی فیکس کرد. قالب گیری با ابزار مخصوص و به روش های متفاوتی انجام می شود.
